- Αλαμέιν
- (Al Alamein). Τοποθεσία και πολύ μικρός οικισμός στη βόρεια Αίγυπτο, 104 χλμ. δυτικά της Αλεξάνδρειας. Λέγεται και ελ Α. Εκεί, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, η 8η βρετανική στρατιά, με διοικητή τον στρατηγό Μπ. Μοντγκόμερι, πραγματοποίησε επιθετική επιχείρηση εναντίον της ιταλογερμανικής στρατιάς, που τη διοικούσε ο Γερμανός στρατηγός Ρόμελ (23 Οκτωβρίου έως 4 Νοεμβρίου 1942). Η 8η βρετανική στρατιά αριθμούσε, μαζί με τα συμμαχικά στρατεύματα, 230.000 άντρες, 1.440 άρματα μάχης, 2.311 πυροβόλα και 1.500 αεροπλάνα, ενώ η ιταλογερμανική, στην οποία περιλαμβανόταν η άριστα εξασκημένη και οπλισμένη γερμανική στρατιά τεθωρακισμένων, αριθμούσε 80.000 άντρες, 540 άρματα μάχης, 1.219 πυροβόλα και 750 αεροπλάνα. Η επίθεση του Μοντγκόμερι ανάγκασε τον Ρόμελ να υποχωρήσει στη Λιβύη. Η νίκη αυτή σημείωσε στροφή υπέρ των Συμμάχων στην πορεία της εκστρατείας της βόρειας Αφρικής. Η ιταλογερμανική στρατιά έχασε 55.000 άντρες, 320 άρματα μάχης και περίπου 1.000 πυροβόλα και αναγκάστηκε να αρχίσει γενική υποχώρηση εγκαταλείποντας ισχυρές θέσεις.
Στην επιθετική επιχείρηση του Α., πήραν μέρος ελληνικές στρατιωτικές μονάδες, που διακρίθηκαν ιδιαίτερα. Συγκεκριμένα, πολέμησαν η 1η ελληνική ταξιαρχία Μέσης Ανατολής, που οργανώθηκε με βασικό πυρήνα το τάγμα πεζικού των Ελλήνων της Αιγύπτου, που είχε συγκροτηθεί τον Φεβρουάριο του 1941. Η ταξιαρχία συμπληρώθηκε με τη στράτευση πέντε κλάσεων (1935-39) Ελλήνων της Αιγύπτου και του Σουδάν. Οι ελληνικές αυτές δυνάμεις, όταν προωθήθηκαν στην πρώτη γραμμή, είχαν απέναντί τους το 20ό σύνταγμα της ιταλικής μεραρχίας Μπρέσια και δύο γερμανικά τάγματα αλεξιπτωτιστών. Οι ελληνικές δυνάμεις, που αριθμούσαν περίπου 5.325 άντρες και 325 αξιωματικούς, με διοικητή τον συνταγματάρχη Παυσανία Κατσώτα, όχι μόνο επέδειξαν έντονη μαχητικότητα, αλλά στη συνέχεια πήραν μέρος στην καταδίωξη του εχθρού. Στις 16 Νοεμβρίου 1942, μετά τη μάχη του Α., η ελληνική ταξιαρχία, που υπάκουε στις διαταγές της 44ης βρετανικής μεραρχίας, μεταφέρθηκε στην περιοχή Κονισάν και από εκεί στην Αγκέιλα της Κυρηναϊκής, για να συνεχίσει τη δραστηριότητά της εναντίον των υπολειμμάτων της εχθρικής στρατιάς. Τελικά, αργότερα, η ταξιαρχία διαλύθηκε, με αφορμή τα γεγονότα που συνδέονται με το γνωστό κίνημα που εκδηλώθηκε στις ένοπλες ελληνικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής.
Το μνημείο των πεσόντων από τις συμμαχικές δυνάμεις, στο ελ Αλαμέιν της Αιγύπτου.
Dictionary of Greek. 2013.